قراردادهای نجومی فوتبال

قراردهای بازیکنان و کادر فنی تیم‌های فوتبال کشور که طی چند سال اخیر افزایش چشمگیری را به خود دیدیه است، این روزها به معضل بزرگی برای تیم‌های قدیمی و بازیکن ساز تبدیل شده است که فاقد پشتوانه مالی هستند که می تواند زمینه ساز انحلال انان را نیز ایجاد کند.

به گزارش آبا به نقل از ایرنا، این روزها فوتبال جهان مملو از ارقامی است که حتی برای تیم های ثروتمند نیز عجیب و غریب به نظر می رسد. تیتر رسانه های ورزشی جهان سال های اخیر آغشته به اعدادی پر صفر دلاری و یورویی است که فوتبال را به منطقه ای دست نیافتنی از ثروت سوق می دهد.

این تب که بیشتر در باشگاه های اروپا دیده می شود، سالهای فوتبال کشور ما را نیز گرفتار کرده و طی سالهای اخیر انچه بیش از خود این ورزش حاشیه ساز شده، ارقام نجومی بازیکنان و کادرهای فنی تیم ها است.

در حالی که قراردادها و پول هایی که در فوتبال کشور رد و بدل یا حداقل شنیده می شود به هیچ وجه همخوانی با سایر مشاغل و درامدهای کشور ندارد و گرچه این مسئله سبب ناراحتی اغلب اقشار مختلف مردم شده است اما مشکل به همین جا ختم نمی شود زیرا قراردادهای نجومی فوتبال باعث شده تا تیم‌های بی پشتوانه به خصوص در بعضی از استان ها و همچنین تیمهای سازنده را با مشکلات فراوانی روبرو کند.

عمده ارقام نجومی در لیگ برتر دیده می شود، اما تورم دستمزدهای فوتبالی، لیگ های پایین‌تر که مملو از تیم‌های بازیکن ساز، ریشه ای و مهم تر محروم از منابع مالی هستند را نیز بی نصیب نگذاشته است.

تیم های فوتبالی همچون ملوان بندر انزلی که به دلیل همین تورم دستمزدهای و نرخ های بی پایه ، از قطار نقل و انتقالات باز مانده اند و از دستیابی به بازیکنان برای ترمیم ترکیب خود محروم می شوند.

کارشناسان فوتبال و ورزش نیز چندان از افزایش نجومی دستمزد بازیکنان و کادرفنی تیمهای فوتبال به خصوص در لیگ برتر رضایت ندارند اما این امر را اجتناب ناپذیر می دانند و برای حل مشکلات تیمهای بدون منابع مالی پایدار، راهکارهایی را اندیشیده اند.

رقابت عرضه و تقاضا

یکی از کارشناسان و مربیان باسابقه فوتبال گیلان و کشور در خصوص قراردادهای نجومی در فوتبال در مصاحبه با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: یکی از مشکلات این امر، عرضه و تقاضای نامناسب است چون وقتی عرضه کم و تقاضا زیاد باشد، این امر اتفاق می افتد.

مجید جهانپور افزود: بازار گرمی و دلالی نیز روی افزایش قیمت ها تاثیر بسیاری داشته و زمینه را برای رقابتی شدن قیمت ها فراهم می کند. اما چالش دستمزد یک اتفاق بین المللی و منطقه ای است چون هم اینک دستمزد بازیکنان و مربیان در سایر کشورها به هیچ وجه قابل مقایسه با ایران نیست و از رقم بسیار بالاتری برخوردار است.

وی ادامه داد: با این وجود و شرایط سایر کشورها، دستمزد بازیکنان فوتبال در ایران نیز باید نزدیک به سایر کشورها به خصوص کشورهای حاشیه خلیج فارس و همسایگان ما باشد تا شاهد مهاجرت بازیکنان طراز اول و خوب ما نباشیم اما این درحالی است که با توجه به افزایش چشمگیر دستمزدها در ایران، باز فاصله آن با کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار زیاد است و به هیمن دلیل در چند سال اخیر شاهد کوچ بازیکنان خوب ما به این کشورها هستیم.

وی که سال ها به عنوان سرمربی در تیم های فوتبال گیلان حضور داشت، بیان کرد: به همین دلیل افزایش دستمزد فوتبالیست ها و مربیان در کشور ما اجتناب ناپذیر است اما باید با برنامه ریزی های اصولی عرضه و تقاضا در بین بازیکنان و مربیان ما یکسان شود تا بتوانیم این امر را کنترل کنیم.

سرمایه گذاری مناسب و تشکیل تیمهای پایه قدرتمند

وی که به عنوان کمک مربی در تیم های ملی فوتبال و فوتسال کشور نیز فعالیت داشت، اضافه کرد: با توجه به شرایط موجود به طور حتم این افزایش چشمگیر دستمزدها، برای تیمهای شهرستانی و حتی تیمهای پایتخت که توان مالی مناسب و پایداری ندارند، مشکلات زیادی ایجاد کرده که هم اینک شاهد عدم حضور تیمهای باسابقه، ریشه دار و پرطرفدار شهرستانی در لیگ برتر هستیم.

این مربی باسابقه فوتبال گیلان خاطرنشان کرد: برای برون رفت از این مشکل باید تیمهای فوتبال ما که از منابع مالی پایداری برخوردار نیستند، در تیمهای پایه سرمایه گذاری مناسبی داشته و تیمهای قدرتمندی در این رده ها تشکیل دهند و اگر بازیکنی دستمزد نجومی درخواست کرد، تیم مذکور از بازیکنان جوان خود استفاده کند تا رقم دستمزدها کاهش و معقول شود.

جهانپور اظهار داشت: اعتقادم این است که عرضه و تقاضا باید متعادل و رعایت شود که در این امر، تشکیل و داشتن تیمهای پایه قدرتمند، یکی از مهمترین برنامه های کاهش دستمزد بازیکنان فوتبال است اما متاسفانه این مدیریت در باشگاه های ما وجود ندارد و گرچه در زیرساخت ها ضعیف هستیم، اما مدیرت ها نیز ثبات ندارند تا تصمیم گیری های درازمدتی داشته باشند.

وی به تیمهای قدیمی و پرطرفداری همچون سپیدرود و ملوان اشاره کرد و گفت: هم اینک ما در فوتبال گیلان این مشکل را به وضوح حس می کنیم و بیش از ۵۰ سال است که این مشکل را داریم چون تیمهای ما در چند دهه اخیر از منابع مالی پایداری برخوردار نبوده و منابع مالی بسیار کمی در اختیار داشتند و به همین دلیل باید یک استراتژی مناسبی انجام شود و به تیمهای پایه توجه بیشتری کرد.

جهانپور افزود: باید باشگاه ها برای تیمهای پایه خود، آکادمی تشکیل دهند تا سپیدرود و ملوان و همچنین سایر تیمهای پرطرفدار این استان از پشتوانه سازی مناسبی در بخش بازیکن برخوردار شوند.

این مربی باسابقه فوتبال کشور و گیلان ادامه داد: هم اینک شاهدیم که تیمهای فوتبال در کره جنوبی و ژاپن و نظیر این کشورها، منتظر تصمیمات کنفدراسیبون فوتبال آاسیا نیستند که از این کشورها چه می خواهند و تیمهای همه این کشورها، پشتوانه سازی را انجام می دهند.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر باید کار کارشناسی و استعدادیابی در سطح استان گیلان انجام شود چون با این کار می توانیم با کمترین هزینه ، بازیکنان ارزنده ای را پرورش دهیم و از وجود آنها در تیمهای گیلانی حاضر در لیگ های مختلف بهره ببریم.

منبع مالی پایدار باعث پیشرفت می شود

جهانپور در ادامه به سرمایه گذاری مناسب در ورزش به خصوص در رشته فوتبال اشاره و بیان کرد: از سوی دیگر منایع مالی پایدار می تواند اثرات مثبتی را در ورزش ایجاد کند به طور مثال شرکت پگاه گیلان چند سالی را در فوتبال سرمایه گذاری کرد اما این سرمایه گذاری حداقل یک دهه در فوتبال گیلان تاثیر مثبتی را ایجاد کرد.

وی خاطرنشان کرد: به همین دلیل باید تمام امکانات را بسیج کنیم چون فاصله مالی تیمهای گیلانی با سایر استان ها زیاد است و باید سرمایه گذاری مناسبی را در تیمهای پایه انجام داد تا از این بابت تیمهای ما خودکفا شوند.

این کارشناس و مربی باسابقه فوتبال اضافه کرد: متاسفانه مشکل تیمهایی هچون سپیدرود رشت ریشه ای است چون این باشگاه با توجه به قدمت بیش از نیم قرن ، هنوز زمین تمرین اختصاصی و ورزشگاه ندارد چون ما نقاط ضعف و قوت خود را نمی دانیم و اکثر مدیران ما به دنبال برنامه های کوتاه مدت و تعدای نیز به دنبال عوام فریبی هستند.

جهانپور اظهار کرد: البته در بخش سرمایه گذاری مناسب و همچنین تهیه امکانات اولیه برای تیمهای فوتبال در این استان، باید مسئولان ارشد به خصوص نمایندگان مردم شهرهای گیلان در مجلس شورای اسلامی ورود کنند و برای برطرف کردن بعضی از مشکلاتی همچون، دراختیار قرار دادن زمین تمرینی مناسب اقدام کنند و از سوی دیگر مدیران نیز با ثبات در کار خود، به فکر پشتوانه سازی مناسب باشند.

تراز مالی منفی تیمهای ایرانی

نایب رئیس هیات فوتبال گیلان نیز در خصوص ورود پول های هنگفت در فوتبال در مصاحبه با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: امکان ندارد که بخش خصوصی در ایران تیمداری کند که تراز مالی مثبتی داشته باشد.

میرشهاب مومنی افزود: متاسفانه تیمداری در ایران فقط ضرر و زیان دارد و باشگاه هایی که وابستگی به دولت و صنایع نداشته باشند، محکوم به اضمحلال هستند که هم اینک نظیر این باشگاه ها را در استان هایی همچون گیلان که تیمهای آن از منابع مالی دولتی و صنایع بهره مند نیستند را شاهد هستیم.

این کارشناس ورزش گیلان ادامه داد: از سوی دیگر فوتبال حرفه ای در کشور ما سردرگم است زیرا ظرفیت های کشور خود را نسنجیدیم و بر اساس قوانینی که وجود دارد، نتوانستیم فوتبال را به خود فوتبال واگذار کنیم.

وی گفت: به عنوان مثال قوانین حرفه ای در سراسر دنیا درآمدهایی را برای باشگاه ها تعیین کرده که حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد حق پخش تلویزیونی را شامل می شود اما تیمهای ما از این امر محرومند و حتی تیم های گیلانی برای پخش بازی های خود باید به تلویزیون مبلغی را نیز پرداخت کنند.

مدیرعامل اسبق باشگاه سپیدرود رشت اضافه کرد: همچنین برای تیمهای حرفه ای، آژانس های ترانسفر بازیکنان وجود دارد که در کشور ما این امر دیده نشده و در دهه ۸۰ و زمانی که سند جامعه تربیت بدنی نوشته شد، برای بخش حرفه ای و شرایط تیم‌های حرفه‌ای تصمیم مناسبی اتخاذ نشد.

مومنی اضافه کرد: همچنین هیچگونه اظهار نظر دقیق و کاربردی برای تیمهای حرفه ای درنظر گرفته نشده و به همین دلیل فوتبال ما نه حرفه ای و نه آماتور است که این امر برای فوتبال ایران و باشگاه های آن مشکلات زیادی را ایجاد کرده است و این در حالی است که بازیکنی که قراراد می بندد و پول دریافت می کند، حرفه ای محسوب می شود اما شرایط حرفه ای در تیم‌های ما وجود ندارد.

وی افزود: بر اساس قوانین حرفه ای، باشگاه ها باید تراز مالی مثبت داشته باشند و همچنین دولتی نباشند که هم اینک ۱۶ تیم حاضر در لیگ برتر کشور هیچ یک تراز مالی مثبتی ندارند و تیمهایی همچون استقلال و پرسپولیس نیز به صورت مستقیم از سوی دولت حمایت می شوند و سایر تیمها نیز از سوی وزارت نفت، صنایع، معادن و صنایع خودرو که نیمه دولتی هستند، حمایت مالی می شوند.

این کارشناس فوتبال گیلان اظهار کرد: با این وجود سایر تیم‌هایی که از چنین حمایت هایی برخوردار نیستند ، قادر به رقابت با اینگونه تیمها نیستند و باشگاه هایی نظیر سپیدرود و ملوان و سایر تیمها دچار مشکل می شوند، البته تیم‌های خصوصی همچون نساجی می توانند حضور داشته و چند سالی را رقابت کنند اما به دلیل انباشت بدهی با مشکل مواجه و دچار بحران خواهند شد که نمونه بارز آن، تراکتورسازی تبریز است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر بلیط فروشی در ایران با بحران مواجه است چون قیمت بلیط لیگ برتر برابر با ۲۰ سنت (دلار) است که رقم بسیار ناچیزی است و در نقطه مقابل برای خرید بلیط یک کنسرت باید برابر با چند دلار پول پرداخت شود و به همین دلیل تیمهای ما از فروش بلیط سودی را نمی برند.

مومنی خاطرنشان کرد: اینها مشکلات تیمهای فوتبال در ایران است که بخش خصوصی رغبتی به سرمایه گذاری ندارد و فقط در این مدت صنایع شیر پگاه در گیلان و در بخش ورزش و فوتبال سرمایه گذاری کرد که هیچگونه بدهی از خود بر جا نگذاشت.

وی بیان کرد: با این وجود تیمهایی که از سوی منابع دولتی و نیمه ودلتی حمایت مالی می شوند برای جذب بازیکن قراردادهای نجومی می بندند و این ارقام حتی معیاری برای خرید بازیکنان در لیگ های پایین تر می شود که خارج از توان مالی آنها است.

این کارشناس باسابقه ورزش و فوتبال گیلان ادامه داد: البته سه سال گذشته همه دست به دست هم دادند و با حمایت هایی که انجام شد، تیم فوتبال سپیدرود رشت در لیگ برتر حضور یافت اما پس از آن به دلیل نداشتن منایع مالی پایدار، از لیگ برتر سقوط و هم اینک نیز در لیگ دسته دوم حضور دارد.

قراردادهای میلیاردی توقع بازیکنان را افزایش می دهد

نایب رئیس هیات فوتبال گیلان به بستن قراردادهای ملیاردی نیز اشاره و اظهار کرد: با بستن قراردادهای میلیاردی توسط تیمهای دولتی و نیمه دولتی ، توقعات بازیکنان در سایر تیمها نیز افزایش می یابد و آنان نیز خواهان بستن قراردادهای میلیاردی هستند وگرونه تیم خود را رها و به سمت سایر تیمهایی که توان مالی مناسبی دارند ، خواهند رفت.

مومنی در ادامه گفت: این امر باعث می شود تا این تیمها از بازیکنان خوب و ستاره خالی شوند و همه بازیکنان تراز اول فقط جذب چند تیمی که از نظر مالی از حمایت برخوردار هستند، خواهند شد و دست سایر تیمها از داشتن بازیکنان تاثیرگذار خالی می ماند.

وی افزود: با توجه به این مشکلات دولت باید در این راستا اقدماتی را انجام دهد تا همه تیمها از امکانات دولتی برخوردار شوند تا قادر به رقابت با سایر تیمها باشند و فقط بعضی از تیمها از منابع مالی دولتی و نیمه دولتی سود نبرند که در این راستا نیز نقش نمایندگان مجلس بسیار مهم است چون آنان باید قوانینی را اتخاذ کنند تا این شرایط فراهم شود.

این کارشناس ورزشی گفت: یکی دیگر از مشکلات مهم که باعث بستن قراردادهای نجومی در ورزش به خصوص در فوتبال شده، کاهش ارزش پول ما است چون هم اینک درآمد بازیکنان فوتبال در کشورهای همسایه بسیار بیشتر از ایران است چون ارزش پول ما کاهش یافته و به همین دلیل دستمزدی یک بازیکن به چند ۱۰ میلیار تومان رسیده است.

مومنی اضافه کرد: با وجود اینکه درآمد بازیکنان ما با بازیکنان کشورهای منطقه فاصله زیادی دارد، آنان حق دارند که به آن تیمها بروند اما با شکوفا شدن اقتصاد کشور به طور حتم ارزش پولی ما نیز افزایش می یابد و تا حدی درآمد بازیکنان ما با سایر کشورها یکسان می شود.

وی در خاتمه خاطرنشان کرد: به هرحال برای برون رفت از این وضعیت و نابرابری که در بستن قرداد در تعدادی از تمیها را شاهدیم، باید قوانینی اتخاذ شود که همه تیمها از منابع مالی دولتی برخوردارشوند و یا هیچ تیمی حق استفاده از این منابع را نداشته باشد و از سوی دیگر همه باشگاه ها باید پیشقدم و با هم متحد شوند تا به اندازه درآمد خود هزینه و بازیکن جذب کنند.

به هر حال با وجود نابرابری در تیمهای ایرانی و همچنین بستن قرارداد های نجومی راهکارهایی ارایه شده که از مهمترین آن می توان به پشتوانه سازی مناسب توسط تیمها، برابری در برخورداری از منابع دولتی توسط همه تیمها و افزایش ارزش پولی ملی اشاره کرد.

البته ورود و سرمایه گذاری بیشتر توسط بخش خصوصی ، افزایش قیمت بلیط و پرداخت حق پخش تلویزیونی از دیگر موارد مهم و تاثیرگذار در روند برابری تیمهای فوتبال در کشور از منابع مالی موجود است که در این راستا تیمهای متمولی که از منابع دولتی بهره مندند نیز، باید در بستن قرارداد با بازیکنان سقفی را تعیین و به آن پایبند باشند.

*