آسیب های ورزشی در بسکتبال چیست

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”
بسکتبال یک ورزش سریع و قدرتی است که در آن حرکات انفجاری و بسیار سریعی در مفاصل انجام میشود. بازیکن به ناگهان می ایستد و باز حرکت میکند. در این ورزش برخوردهای فیزیکی بین بازیکنان هم زیاد است. این شواهد کافی است تا مشخص شود احتمال بروز آسیب های بدنی در بسکتبال بالا است.

اکثر آسیب هایی که در حین بسکتبال ایجاد میشوند بصورت کشیدگی ها عضلانی، کشیدگی های رباط و یا بصورت خونمردگی در عضلات است. شایعترین محل آسیب مچ پا و پس از آن زانو است. حدود ۹۲ درصد از بازیکنان بسکتبال حداقل یک بار در طول عمر ورزشی خود دچار پیچ خوردگی مچ پا میشوند.

شایعترین آسیب ها در بسکتبال
پیچ خوردگی مچ پا شایعترین آسیب ورزشی در بسکتبال است. در بسکتبال پیچ خوردگی مچ پا معمولا به علت چرخش بازیکن بر روی کف پا ایجاد میشود.

تاندنیت آشیل
در ورزش بسکتبال تاندون آشیل به علت جهش های زیاد ورزشکار تحت فشار و کشش زیادی قرار داشته و مستعد آسیب است. هر بار که بازیکن به بالا میپرد و یا به زمین فرود میاید این تاندون تحت کشش زیادی قرار میگیرد.
این آسیب معمولا خود را بصورت تاندنیت آشیل نشان میدهد. در صورتیکه این تاندنیت بطور مناسب درمان نشود میتواند مزمن شده و تاندون را مستعد به پارگی کند.

تاندنیت کشکک
تاندنیت کشکک که به آن زانوی جهندگان Jumper’s knee هم میگویند در هر ورزشی که در آن جهش زیاد باشد دیده میشود. در بسکتبال هم این مشکل به شکل شایعی در ورزشکاران وجود دارد.

تاندنیت کشکک موجب درد در زیر استخوان کشکک میشود و در صورتی که به درمان مناسب آن بی توجهی شود میتواند موجب ایجاد آسیب های جدی تر گردد

پارگی منیسک
به علت حرکات شدید و ناگهانی زانو و تغییر جهت های مکرر تنه ورزشکار بر روی زانو احتمال بروز پارگی منیسک در بسکتبال زیاد است

پارگی رباط های زانو
شایعترین رباط های زانو که در حین بسکتبال آسیب میبینند پارگی رباط صلیبی قدامی و پارگی رباط جانبی داخلی هستند. علت معمول این آسیب ها معمولا حرکات شدید پیچشی در زانو است ولی آسیب میتواند به علل دیگر مانند ضربه شدید بازیکن دیگر به زانو هم ایجاد شود.

کشیدگی عضلات همسترینگ
آسیب عضلات همسترینگ که در پشت ران قرار دارند معمولا بصورت کشیدگی آنها است. این کشیدگی ها معمولا به علت تغییر شدید در سرعت و جهت حرکت اندام تحتانی ایجاد میشود.

خونریزی در عضلات
خونریزی و خونمردگی در عضلات اندام تحتانی معمولا به علت ضربه مستقیم آرنج یا زانوی بازیکن دیگر به عضلات اندام تحتانی ورزشکار ایجاد میشود. در صورتیکه شدت ضربه زیاد باشد موجب پارگی مویرگ های خونی عضله و در نتیجه خونریزی درون آنها میشود.

آسیب های دست و انگشتان
آسیب های دست و انگشتان ورزشکار معمولا به علت ضربه توپ و یا به علت گیر کردن انگشتان در لابلای تور ایجاد میشود. این آسیب ها میتوانند بصورت پارگی رباط و یا شکستگی باشند. بروز انگشت چکشی یا مالت فینگر به علت اصابت مستقیم توپ از جلو به انگشت و آسیب به رباط داخلی مفصل کارپومتاکارپ شست Gamekeeper’s thumb در موقع گرفتن توپ یا زمین خوردناز دیگر آسیب های دست در بسکتبال است

تاندنیت عضله دوسر بازو براثر حرکات شدید مفصل شانه و اعمال نیروهای کششی زیاد به تاندون عضله دوسر بازو ایجاد میشود و موجب بروز در در مفصل شانه ورزشکار میگردد.

چگونه میتوان از بروز آسیب در بسکتبال پیشگیری کرد
بسکتبال ورزش پرتحرک و پربرخوردی است و به همین علت احتمال بروز آسیب های ورزشی در آن بالا است. چهار اصل مهم در پیشگیری از آسیب های ورزشی در بسکتبال عبارتند از

گرم کردن Warm-up : گرم کردن صحیح و اصولی از مهمترین موانع بروز آسیب های ورزشی است. ۱۰-۵ دقیقه گرم کردن برای بالا بردن تعداد ضربان قلب، بالا بردن دمای بدن مهم است. پس از آن باید نرمش های کششی را انجام داد تا قابلیت انعطاف تاندون ها، رباط ها و عضلات بهتر شود. در انجام حرکات کششی باید تاکید بیشتری بر روی عضلات ران، ساق، باسن، شانه و سینه شود.
قدرت عضلات : بسکتبال یک ورزش قدرتی است و بدون داشتن عضلات قوی احتمال آسیب زیاد میشود. پس باید با انجام ورزش های مناسب عضلات بدن و بخصوص عضلات درگیر در بسکتبال را قوی کرد
آمادگی : بدن ورزشکار در زمان هایی که مسابقه ندارد باید با انجام نرشم های هوازی آماده بماند و در قبل از مسابقه باید آماده انجام فعالیت بیهوازی شود
وسایل مناسب : زانو بند و آرنج بند برای محافظت این دو مفصل از وارد شدن ضربات شدید و همچنین در صورت لزوم استفاده از کفش هایی که مچ پا را محکم تر پوشانده و حفاظت میکنند میتوانند به کاهش آسیب های ورزشی در بسکتبال کمک کنند

برای پبشگیری از حوادث احتمالی ورزشی در حین انجام بسکتبال به نکات زیر توجه کنید :
از کفشی استفاده کنید که فیت پای شما باشد. کف کفش طوری باشد که روی زمین سر نخوررد
از جوراب نخی استفاده کنید تا عرق پای شما را جذب کند
از حفاظ آرنج و زانو استفاده کنید.
از حفاظ دهان استفاده کنید تا در صورت برخورد به دیگر بازیکنان یا در صورت زمین خوردن دهان و دندان های شما را محافظت کند
اگر از عینک استفاده میکنید روی آن حفاظ داشته باشد
در حین بازی گردنبند نیندازید و آدامس نجوید. گردنبند میتواند در بعضی شرایط به دور گردن شما گیر کرده و به شما آسیب وارد کند و آدامس ممکن است بطور ناگهانی به حلق شما بپرد و موجب خفگی شود.
فقط در جای خود بازی کنید و بدانید که بقیه افراد کجا هستند تا احتمال برخورد شما به بازیکنان دیگر کم شود
بازیکن مقابل را نگیرید و هل ندهید.
زمین بازی باید صاف و عاری از اشیاء زائد باشد و با کفش شما اصطکاک مناسبی را برقرار کند.
در هوای بد و در نور کم بازی نکنید.
تور و حاشیه زمین باید به اندازه کافی با موانع دیگر فاصله داشته باشد تا بازیکن به آنها برخورد نکند. روی پایه تور و دیوار پشت آن باید با اسفنج پوشیده شود تا در صورت برخورد بازیکن صدمه ای به وی وارد نکند.